Nước thải chứa hóa chất độc hại có thể đến từ bệnh viện, phòng thí nghiệm, nhà máy công nghiệp… Do đó, cần có các biện pháp xử lý hiệu quả để loại bỏ hoặc trung hòa các chất gây ô nhiễm trước khi xả ra môi trường.

1. Phân loại hóa chất trong nước thải

🔹 Axit - kiềm mạnh: H₂SO₄, HCl, NaOH...
🔹 Kim loại nặng: Pb, Hg, Cr, Cd từ ngành công nghiệp và y tế.
🔹 Dung môi hữu cơ: Benzen, toluen, cồn công nghiệp, formaldehyde.
🔹 Chất khử trùng: Javen (NaClO), Cloramin B, H₂O₂...
🔹 Dược phẩm, hóa chất xét nghiệm: Thuốc kháng sinh, thuốc thử hóa học.

2. Các phương pháp xử lý nước thải chứa hóa chất độc hại

🔹 a. Trung hòa axit - kiềm

📌 Mục đích: Điều chỉnh pH về mức trung tính (6.5 - 8.5).
✔ Dùng NaOH, Ca(OH)₂ để trung hòa axit (HCl, H₂SO₄).
✔ Dùng H₂SO₄, HCl để trung hòa kiềm (NaOH, NH₄OH).
✔ Bể phản ứng trung hòa giúp kiểm soát quá trình này hiệu quả.

🔹 b. Xử lý kim loại nặng

📌 Mục đích: Loại bỏ các kim loại độc hại như Pb, Hg, Cr, Cd.
✔ Kết tủa hóa học: Dùng Na₂S, Ca(OH)₂, NaOH để tạo kết tủa kim loại dưới dạng hydroxide.
✔ Hấp phụ: Than hoạt tính, Zeolite, vật liệu nano để loại bỏ kim loại nặng.
✔ Trao đổi ion: Nhựa trao đổi ion để thu hồi kim loại quý.

🔹 c. Loại bỏ dung môi hữu cơ & hóa chất độc hại

📌 Mục đích: Xử lý các hóa chất như formaldehyde, phenol, dung môi công nghiệp.
✔ Oxy hóa nâng cao (AOPs):

• Dùng Ozone (O₃), H₂O₂, UV để phân hủy hóa chất độc hại.
  ✔ Lọc than hoạt tính: Hấp phụ dung môi hữu cơ.
  ✔ Chưng cất tái chế: Thu hồi dung môi có giá trị cao.

🔹 d. Xử lý chất khử trùng & thuốc thử hóa học

📌 Mục đích: Phân hủy hoặc loại bỏ chất khử trùng còn sót lại.
✔ Khử Clo dư bằng Na₂S₂O₃ (Natri thiosulfate) hoặc SO₂.
✔ Phân hủy H₂O₂ bằng nhiệt hoặc xúc tác MnO₂.
✔ Xử lý UV/Ozone để phá vỡ cấu trúc các hợp chất hóa học.

🔹 e. Xử lý nước thải chứa dược phẩm & kháng sinh

📌 Mục đích: Ngăn ngừa ô nhiễm kháng sinh ra môi trường.
✔ Quá trình oxy hóa nâng cao (AOPs): UV/H₂O₂, Ozone để phân hủy thuốc.
✔ Hấp phụ bằng than hoạt tính: Giữ lại kháng sinh.
✔ Màng lọc nano (NF), thẩm thấu ngược (RO): Lọc bỏ thuốc kháng sinh.

3. Kết hợp nhiều công nghệ để xử lý hiệu quả

🔹 Quy trình xử lý tiêu chuẩn cho nước thải hóa chất:
1️⃣ Trung hòa axit - kiềm để cân bằng pH.
2️⃣ Kết tủa & hấp phụ để loại bỏ kim loại nặng.
3️⃣ Xử lý dung môi hữu cơ bằng chưng cất, than hoạt tính hoặc AOPs.
4️⃣ Oxy hóa nâng cao để xử lý dược phẩm & hóa chất còn sót lại.
5️⃣ Màng lọc nano hoặc than hoạt tính để đảm bảo nước đạt chuẩn trước khi xả thải.