Mùa mưa gây ra nhiều thách thức cho hệ thống xử lý nước thải đô thị do lưu lượng nước tăng đột biến, loãng nồng độ ô nhiễm và nguy cơ ngập úng hệ thống. Để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, cần có các biện pháp kỹ thuật & quản lý phù hợp.

1. Thách thức của hệ thống xử lý nước thải đô thị trong mùa mưa

☔ Lưu lượng nước thải tăng cao → Hệ thống quá tải, bể xử lý bị ngập nước.
☔ Loãng nồng độ ô nhiễm (BOD, COD, Amoni, P, TSS) → Hiệu suất xử lý giảm.
☔ Cuốn trôi bùn vi sinh → Ảnh hưởng quá trình xử lý sinh học.
☔ Hàm lượng cát, rác & dầu mỡ tăng → Dễ gây tắc nghẽn đường ống.

2. Giải pháp xử lý nước thải đô thị hiệu quả trong mùa mưa

🔹 2.1. Hệ thống thu gom & điều tiết lưu lượng

✅ Lắp đặt bể điều hòa (Equalization Tank):

• Duy trì lưu lượng ổn định vào hệ thống xử lý.
• Tránh sốc tải do nước mưa tràn vào đột ngột.
• Thể tích bể điều hòa nên chiếm 10-30% tổng lưu lượng/ngày.

✅ Cải thiện hệ thống thu gom:

• Lắp đặt van điều tiết để giảm lưu lượng nước tràn vào hệ thống.
• Xây dựng tuyến cống tách biệt nước thải & nước mưa (nếu có thể).

✅ Lắp đặt song chắn rác, bể lắng cát hiệu quả

• Ngăn ngừa rác lớn, cát và bùn đất gây tắc nghẽn đường ống.

🔹 2.2. Cải thiện hiệu suất xử lý sinh học

✅ Tăng mật độ vi sinh trong bể xử lý (MBBR, MBR)

• Bổ sung vật liệu đệm vi sinh trong bể hiếu khí (MBBR, IFAS) để giữ vi sinh không bị rửa trôi.
• Nếu dùng bể MBR, màng lọc giúp duy trì chất lượng nước đầu ra dù nồng độ ô nhiễm loãng.

✅ Bổ sung chế phẩm vi sinh khi cần thiết

• Giúp hệ vi sinh nhanh chóng phục hồi sau mưa lớn.

✅ Kiểm soát oxy trong bể hiếu khí

• Điều chỉnh lượng DO (Dissolved Oxygen) để tránh vi sinh bị thiếu oxy hoặc quá tải do nước loãng.

🔹 2.3. Hệ thống lắng & lọc bùn

✅ Tăng hiệu suất bể lắng thứ cấp

• Điều chỉnh thời gian lắng phù hợp với lưu lượng tăng cao.
• Lắp đặt tấm lắng Lamella để tối ưu khả năng tách bùn.

✅ Xử lý bùn thải kịp thời

• Tăng tần suất hút bùn để tránh bùn tràn vào hệ thống.

🔹 2.4. Nâng cấp công nghệ xử lý phù hợp với mùa mưa

✅ Công nghệ AAO (Anaerobic - Anoxic - Oxic)

• Ổn định xử lý BOD, COD, Nitơ ngay cả khi nồng độ thay đổi.

✅ Công nghệ MBBR (Moving Bed Biofilm Reactor)

• Giữ lại vi sinh tốt hơn trong mùa mưa, tránh rửa trôi.

✅ Công nghệ MBR (Membrane Bio-Reactor)

• Đảm bảo nước đầu ra luôn đạt tiêu chuẩn QCVN 14:2008/BTNMT dù lưu lượng biến động.

🔹 2.5. Giám sát & quản lý vận hành thông minh

✅ Lắp đặt hệ thống SCADA, IoT để giám sát từ xa

• Cảm biến đo lưu lượng, pH, DO, TSS giúp điều chỉnh kịp thời.

✅ Dự báo thời tiết & điều chỉnh vận hành linh hoạt

• Khi có mưa lớn, giảm bơm nước đầu vào hoặc tăng bơm tuần hoàn.

✅ Bảo trì, kiểm tra hệ thống trước mùa mưa

• Kiểm tra bơm, van xả, cống thoát nước để đảm bảo hoạt động trơn tru.