1. Thực trạng ô nhiễm tảo trong nước mặt

Tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và nhiều khu vực khác, sự phát triển quá mức của tảo (hiện tượng phú dưỡng) xảy ra do:

• Dư thừa dinh dưỡng (Nitrat, Phốt-phát) từ phân bón, chất thải nông nghiệp, chăn nuôi và sinh hoạt.

• Nước tù đọng, ít luân chuyển, tạo điều kiện cho tảo sinh trưởng mạnh.

• Nhiệt độ cao, ánh sáng mạnh, đặc biệt trong mùa khô.

• Sự suy giảm thiên địch (các loài cá, vi sinh vật ăn tảo).

Hậu quả của ô nhiễm tảo:

• Gây mất oxy trong nước, làm cá và các sinh vật thủy sinh chết hàng loạt.

• Một số loài tảo lam (Cyanobacteria) sinh độc tố ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

• Mùi hôi thối, làm giảm chất lượng nước cho sinh hoạt và sản xuất.

---

2. Các phương pháp xử lý sinh học

2.1. Sử dụng thực vật thủy sinh

Các loại cây thủy sinh như bèo tây (lục bình), cỏ vetiver, rong đuôi chó có khả năng hấp thụ Nitrat và Phốt-phát, giảm lượng dinh dưỡng trong nước, từ đó hạn chế sự phát triển của tảo.

Cách thực hiện:

• Trồng thực vật thủy sinh trên mặt nước hoặc trong vùng đệm của ao, hồ.

• Kết hợp với hệ thống thu gom để tránh cây phát triển quá mức gây tắc nghẽn dòng chảy.

2.2. Sử dụng vi sinh vật có lợi

• Vi khuẩn quang hợp: Nhóm Rhodobacter có khả năng cạnh tranh dinh dưỡng với tảo và phân hủy hợp chất hữu cơ.

• Chế phẩm EM (Effective Microorganisms): Hỗn hợp vi sinh giúp phân giải chất hữu cơ, giảm phú dưỡng.

• Tảo đối kháng: Một số loài tảo như Chlorella có thể ức chế sự phát triển của tảo lam độc hại.

Cách thực hiện:

• Cấy vi sinh vật có lợi vào nguồn nước, theo dõi mật độ để duy trì hiệu quả lâu dài.

2.3. Sử dụng động vật ăn tảo

• Cá rô phi, cá mè trắng: Có khả năng ăn tảo và kiểm soát mật độ tảo trong nước.

• Trai, hến, ốc: Lọc nước, hấp thụ tảo và vi khuẩn.

Cách thực hiện:

• Nuôi thả các loài này trong ao hồ, kênh rạch với mật độ phù hợp để tránh mất cân bằng sinh thái.

2.4. Xây dựng vùng đất ngập nước nhân tạo

Mô hình này kết hợp thực vật thủy sinh, vi sinh vật và động vật để xử lý nước hiệu quả hơn.

Cách thực hiện:

• Xây dựng các hồ lọc sinh học có lớp cát, sỏi, thực vật để nước đi qua, giúp loại bỏ dinh dưỡng dư thừa.

• Ứng dụng trong xử lý nước thải nông nghiệp, nước thải sinh hoạt trước khi xả ra môi trường.

---

3. Ưu điểm của công nghệ sinh học trong xử lý nước nhiễm tảo

✅ Không sử dụng hóa chất, an toàn với môi trường.
✅ Chi phí thấp, phù hợp với địa phương như ĐBSCL.
✅ Duy trì cân bằng sinh thái, cải thiện đa dạng sinh học.
✅ Có thể kết hợp với các mô hình kinh tế (nuôi cá, trồng cây).