Net Zero là gì?

Net Zero được hiểu là trạng thái trong đó tổng lượng khí nhà kính con người phát thải ra được cân bằng bằng tổng lượng khí nhà kính được hấp thụ hoặc loại bỏ. Nói cách khác, mọi hoạt động phát thải – từ sản xuất, giao thông cho đến sinh hoạt – phải được bù đắp bằng các biện pháp trồng rừng, sử dụng công nghệ thu giữ carbon hay phát triển năng lượng tái tạo.

Vì sao cần Net Zero?

Theo các báo cáo của Liên Hợp Quốc, nhiệt độ trung bình toàn cầu đã tăng hơn 1°C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Hậu quả là hàng loạt hiện tượng cực đoan xảy ra: hạn hán, lũ lụt, bão mạnh bất thường. Nếu không khống chế, nhiệt độ có thể vượt mốc 1,5°C vào giữa thế kỷ này, kéo theo những tổn thất không thể đảo ngược.
Chính vì vậy, Hiệp định Paris (2015) đã kêu gọi các quốc gia hướng tới Net Zero vào năm 2050. Đây được coi là “cửa sổ cơ hội cuối cùng” để nhân loại giữ cho Trái Đất ở trạng thái an toàn.

Giải pháp để đạt Net Zero

Các quốc gia đang theo đuổi nhiều giải pháp đồng bộ:

• Chuyển đổi năng lượng: Giảm dần phụ thuộc vào than, dầu khí; tăng mạnh tỷ trọng điện gió, điện mặt trời và thủy điện.

• Tiết kiệm năng lượng: Ứng dụng công nghệ thông minh trong sản xuất, giao thông và quản lý đô thị.

• Nông nghiệp và lâm nghiệp bền vững: Giảm phát thải từ chăn nuôi, bảo vệ và mở rộng diện tích rừng hấp thụ carbon.

• Giao thông xanh: Khuyến khích xe điện, phương tiện công cộng, phát triển nhiên liệu hydro.

• Công nghệ mới: Thu giữ và lưu trữ CO₂ (CCS/CCUS), tái sử dụng carbon trong sản xuất vật liệu xây dựng.

Việt Nam trên lộ trình Net Zero

Tại COP26, Việt Nam đã gây ấn tượng khi cam kết đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050. Đây là cam kết mạnh mẽ, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức: cơ sở hạ tầng năng lượng còn phụ thuộc vào than, chi phí công nghệ xanh cao, và nhu cầu hỗ trợ tài chính quốc tế lớn.
Tuy nhiên, Việt Nam cũng có nhiều lợi thế: tiềm năng gió và mặt trời dồi dào, lực lượng lao động trẻ, cùng với định hướng chuyển đổi xanh từ Chính phủ. Nếu tận dụng tốt, mục tiêu Net Zero không chỉ bảo vệ môi trường mà còn mở ra cơ hội phát triển kinh tế xanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Hành trình phía trước

Net Zero là con đường dài và không dễ dàng. Nhưng đây là xu thế không thể đảo ngược. Từ chính phủ, doanh nghiệp đến từng cá nhân, tất cả đều phải chung tay – từ việc tiết kiệm năng lượng, trồng cây, sử dụng phương tiện xanh cho đến những quyết sách chiến lược ở tầm vĩ mô.
Có thể nói, Net Zero chính là “tấm vé” để nhân loại bước vào kỷ nguyên phát triển bền vững, nơi kinh tế, xã hội và môi trường hài hòa cùng tồn tại.