Nước thải chăn nuôi là loại nước thải phát sinh từ quá trình nuôi, vệ sinh chuồng trại, tắm rửa và chăm sóc vật nuôi (như heo, bò, gà, vịt, dê,…) trong các trang trại hoặc hộ gia đình chăn nuôi.

I.                  Nguồn phát sinh nước thải chăn nuôi

Nước thải chăn nuôi được tạo ra từ nhiều hoạt động khác nhau, bao gồm:

• Nước rửa chuồng trại hằng ngày: phát sinh hằng ngày khi vệ sinh chuồng, nền, tường, sàn, máng ăn – máng uống.

• Nước tắm cho vật nuôi.

• Nước từ hệ thống làm mát chuồng, rửa máng ăn, máng uống.

Nước rửa thiết bị, sàn khu giết mổ hoặc chế biến (nếu có): Từ các khu giết mổ, sơ chế thịt, khu vực thu gom chất thải. Chứa máu, mỡ, dịch cơ thể, chất tẩy rửa và vi khuẩn gây bệnh.

• Nước tiểu và chất thải rắn hòa tan từ phân vật nuôi.

II.               Thành phần của nước thải chăn nuôi

đa dạng và phức tạp, bao gồm các chất hữu cơ, vô cơ, vi sinh vật và chất dinh dưỡng. Do đó, nước thải này có mức độ ô nhiễm cao và cần được xử lý đúng cách trước khi thải ra môi trường.

Dưới đây là các nhóm thành phần chính 👇

 1. Chất rắn

• Chất rắn lơ lửng (TSS): gồm phân, cám, thức ăn thừa, lông, đất cát...

• Chất rắn hòa tan: các hợp chất hữu cơ và vô cơ tan trong nước.
  ➡️ Làm nước đục, tăng độ ô nhiễm hữu cơ, gây lắng cặn và bồi lấp nguồn tiếp nhận.

 2. Chất hữu cơ

• Có nguồn gốc từ phân, nước tiểu, thức ăn thừa, chất tiết của vật nuôi.

• Gồm các hợp chất như protein, carbohydrate, lipid, cellulose…

• Chỉ tiêu đại diện:

  • BOD₅: 1.500 – 3.000 mg/L

  • COD: 2.000 – 8.000 mg/L
    ➡️ Là nguyên nhân chính gây thiếu oxy trong nguồn nước và mùi hôi thối.

 3. Chất dinh dưỡng

• Nitơ (N): chủ yếu ở dạng amoni (NH₄⁺), nitrit (NO₂⁻), nitrat (NO₃⁻).

• Photpho (P): có trong phân và thức ăn thừa (PO₄³⁻).
  ➡️ Hàm lượng cao → gây phú dưỡng, tảo phát triển quá mức, làm chết sinh vật thủy sinh.

 4. Chất vô cơ

• Bao gồm: Ca²⁺, Mg²⁺, K⁺, Na⁺, Cl⁻, SO₄²⁻,…

• Có thể chứa chất tẩy rửa, hóa chất sát trùng, kháng sinh nếu sử dụng trong quá trình vệ sinh chuồng trại.

 5. Vi sinh vật

• Chứa nhiều vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, trứng giun từ phân vật nuôi.

• Một số loại có khả năng gây bệnh cho người và động vật (E. coli, Salmonella, Streptococcus...).

 6. Khí độc sinh ra từ nước thải

Khi phân hủy yếm khí, nước thải chăn nuôi sinh ra:

• NH₃ (amoniac) – gây mùi khai, độc cho sinh vật.

• H₂S (hydro sunfua) – mùi trứng thối, gây ngạt.

• CH₄ (metan) – khí cháy, góp phần hiệu ứng nhà kính.

III.             Tác hại nếu không xử lý

• Gây ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm.

• Phát tán mùi hôi, ảnh hưởng đến khu dân cư xung quanh.

• Lây lan mầm bệnh cho người và vật nuôi.

• Làm suy giảm chất lượng đất nếu xả trực tiếp ra môi trường.